Selam Vekilsizler
Belki bildiğiniz, belki de bilmediğiniz altın değerinde tavsiyelerim var. Bu bilgileri nereden baksanız 3-4 yılda elde ettim ve gerçekten hiç kolay olmadı. Çevremdeki özel insanlar hariç kimse ile de paylaşmadığım şeyler aslında. Sizlerle paylaşma nedenim ise 2014 yılında, ben 14 yaşımdayken beni buraya kabul edip ciddi ciddi benimle konuşup fikir dünyama dokunmuş olmanız. Sizlere bu kadar hayrı borç bilirim
Belki maaş, belki de harçlık alıyorsunuz. Çok ya da az, pek fark etmez, köşede duran 5 liranızla bile akıllıca yatırımlar yapabilirsiniz. 5 liranız 10 lira olabilir, hatta size pasif gelir bile getirebilir. Gelirinizi arttırmak tabii ki önemlidir fakat birikimlerinizi, yatırımlarınızı arttırmak gelirden çok daha önemlidir. Bunları nasıl yapabileceğinizi anlatacağım. Sorularınızı da yanıtlamaya çalışacağım vakit buldukça. Ha bir de açık açık yatırım tavsiyesi vermek suç, o yüzden detaylı sorularınızı mesaj yoluyla iletirseniz daha iyi olur. Her noktayı sorabilirsiniz, şahsen nelere yatırım yaptığımı da
1- ASLA VE ASLA nakit biriktirmeyin. cash parayı unutun. Parada her zaman günlük enflasyon vardır. Her gün para bir miktar erir. Bu dediğim döviz için de geçerli. Paraların üstünde hep bir enflasyon vardır. Enflasyon olmayan para birimi yok denecek kadar azdır ki, enflasyon %0 olsa bile bu paranın yerinde saydığı, değer kaybetmese bile değerlenmediği anlamına gelir. Ki bu en iyi tablo. Enflasyon olduğu sürece para değer kaybeder. Yani kesinlikle nakit parayı kumbaranızda veya banka hesabınızda biriktireyim demeyin. "Faize yatırıyorum zarar etmiyorum" diyenler ise çok yanılıyorlar. Bankalar her zaman enflasyondan daha düşük faiz verir. Aradaki fark yine size zarar olarak yansır.
2- Döviz bir yatırım aracı değildir. Nedeni ise 1. maddede yazılı. TL karşısında değer kazandığı için halka cazip gelse de tüm dövizlerin de üstünde bir miktar enflasyon vardır. Örneğin 2020 yılında ABD'de %2.3 enflasyon vardır. Bu da doların bu sene %2.3 erimiş, değer kaybetmiş olması anlamına geliyor. Her ne kadar küçük gözükse bile 10 senede %23 değer kaybı yapar.
3- Hiç risk almak istemeyen kişiler birikimleriyle altın alabilir. Mutlaka altının da yerinde saydığı veya değer kaybettiği yıllar olsa da uzun vadede her zaman kazandırır. Örneğin 2010 yılında 10 bin liralık altın alsaydınız bugün yaklaşık 90-100 bin lira değerinde altınınız olurdu. Düşen alım gücünü çıktığımızda ise yaklaşık 40-45 bin lira net kazancınız olurdu.
4- Paranızı çalıştırıp, paradan para kazanın. Pasif gelir oluşturun. Örneğin hisse senetleri, bono ve tahviller, endeksler, emtialar veya forex bu konuda işinizi görebilir. Tabii söylemesi kolay ama bu araçları karlı bir şekilde kullanmayı öğrenmek işin zor kısmı. Fakat unutmayın; kolay olan zamanla zorlaşır, zor olan zamanla kolaylaşır.
4.1- Örneğin kimi hisseler değerlerini katladığı gibi aynı zamanda "temettü" de dağıtır, bu ise pasif gelirinizdir. Şirket paranızı alır, siz de şirketten hissesini. Böylece paranız şirkete çalışmak üzere yola koyulur. Tebrikler, 5 liranız çalışmaya ve belki de katma değer üretmeye başladı Bu hisseleri bulmak ve şirketlerin bilançolarını, faaliyet raporlarını okumayı öğrenmek çok da zor şeyler değil. Halihazırda benim seçip yatırım yaptığım hisseler var.
4.2- Şirketlerin bilanço ve faaliyet raporlarını okumak ve doğru analiz edip ideal formüller oluşturmak önemlidir. Bu yüzden bir miktar finansal okur - yazarlığınızın olması çok önemlidir. Çoğu terimi internetten birkaç saatte öğrenebilirsiniz. İdeal formülleri ise yine internet yardımıyla oluşturabilirsiniz.
Örneğin; "Yükümlülükler, varlıkların yüzde kaçı olmalıdır?" veya "Toplam varlıkların yüzde kaçı nakit olmalıdır?"
5- Krizlerde güvenli limanlar her zaman altın ve gümüştür. Savaş, kıtlık veya ekonomik krizler için devletler her zaman kasasında altın ve gümüş depolarlar. Siz de kendinize mutlaka altın ve gümüş fonu yapın.
6- Altın ve gümüşü hariç tutarsak, düşük riskli yatırım araçları çoğu zaman düşük kazançlar getirir. Bazen enflasyon yüzdesinden bile düşük getirileri olabilir. Örnek olarak bono ve tahvilleri verebiliriz. Yüksek riskliler ise bol kazanç vadettiği gibi bol kayıplara da neden olması çok kolaydır. Örnek olarak VİOP ve Forex'i verebiliriz.
6.1- Peki ne yapmalı? RİSK YÖNETİMİ. Bu konuda merak eden olursa yine mesaj yoluyla sorabilir her konuda olduğu gibi fakat bir gerçek var ki herkesin riski yönetim şekli tıpkı karakteri gibi farklı olabilir. Pek bir standart yok, tamamen sizin yatırım şeklinize ve yatırımcı tipinize, beklentinize kalmış fakat şüphesiz yatırımın en önemli ve en can alıcı noktasıdır. Yüzyılın yatırım fırsatını da bulsanız iyi düşünülmemiş, hesaplanmamış bir risk yönetimi sizi zararlı çıkarabilir.
7- İnşaat sektörü her ne kadar ülkemizde sükse yapmış gibi gözükse de ev alan yatırımcılar pek de karda sayılmazlar. Canlı örnek olarak ailemi verebilirim. 2009 yılında 160 bin liraya aldığımız 3+1 daire şu an 600 bin lira değerinde. 2009 dolar kuruna baktığımızda ise evin 96-97 bin dolar ederinde olduğunu görüyoruz. Bugünün dolar kuruyla ise sadece 75 bin dolar yapıyor. 20 bin dolar zararda olduğumuz gibi altın ile kıyaslarsak durumun vahameti daha da ortaya çıkıyor. 2009'da gram altın 45 lirayken bugün 450 lira. 2009 yılında 160 bin liraya ev değil de altın alsaydık bugün 1.6 milyon liramız olacaktı
7.1- Ayrıca bir evin ortalama yıllık kira getirisi sadece %4-5 civarıdır. Yani bir ev, kira getirisiyle ortalama 20-25 yılda kendini amorti eder. Ayrıca bu kira yüzdesi evin fiyatı düştükçe artar, evin fiyatı yükseldikçe düşer. Her zaman en pahalı demek en iyi demek değildir
8- Varlık ve yükümlülüklerinizin farkını çok iyi bilin. Varlıklarınız aslında sandığınız gibi oturduğunuz eviniz, günlük kullandığınız arabanız değildir. Onlar yükümlülüktür. Vergileri, faturaları, bakımları vardır ve başka bir takım ödemeler çıkarırlar. Düzenli olarak cebinizden para eksiltirler. Eğer evinizi ve arabanızı kiralarsanız o zaman yükümlülüklerinizi varlıklara çevirmiş olursunuz. O yüzdendir ki Steve Jobs gibi çoğu başarılı girişimcinin zamanında kirada oturduğunu ve neredeyse hiç eşya sahibi olmadığını, parkede yattığını duyarsınız. Zenginler veya zengin olma yolunda ilerleyen çoğu kişiler yükümlülükler satın almaz, kiralar. Paralarını ise varlık satın almaya, aktif yatırımlar yapmaya ayırırlar. Bu da ekstra gelir sağlayacağından tekrar ekstra yatırımlar anlamına gelir. Tabiri caizse sonsuz bir döngü oluşur. Bu yüzden zengin daha da zenginleşir. Bunu doğru uygulayan her insan mutlaka zenginleşecektir. Alın size zengin olmanın formülü
Örnek: Ev veya araba kredisi alıp 5-10 senelik gelirinizi oraya odaklamak yerine, altın veya getireceğine güvendiğiniz hisseler almak daha karlı olacaktır. Aynı zamanda 5-10 yılınızı krediye bağlamadığınız için önünüze çıkan iş kurma, yatırım yapma, girişim gibi fırsatları değerlendirmeniz daha kolay olacaktır. "Nasıl güvenilir hisse seçeceğim?" derseniz yukarıda da anlattığım gibi bilanço ve faaliyet raporu okumaya alışmanız gerek. Çok zor değil öğrendikten sonra 10 dakikanızı alır bir raporu okuyup yorumlamak. Yine yardımcı olurum merak edene mesaj yoluyla
9- Konu tekrar risk yönetimine gelecek fakat riski dağıtmaktan da bahsetmeden olmaz. Asla tüm yumurtalar bir sepette olmasın. Şahsen altın birikimim ayrı, hisselerim ise 9 farklı şirkette ve 5 ayrı sektörde (hangileri olduğunu mesaj yoluyla sorabilirsiniz). Bu benim için yeterli fakat sepetlerinizin ve yumurtalarınızın da çeşitliliği tabii ki sizin tarzınıza göre değişiklik gösterebilir.
Bunların hepsi sadece 3-4 yıl içinde zor yoldan, yanımda kimse olmadan düşe kalka öğrendiğim bilgilerin en özet haliyle en önemli kısımlarıdır. Yardımcı olabildiysem ne mutlu bana