Toplumsal düzen ve kanunlar üzerine sorular

[jager]

Çoğu zaman aklıma takılıyor, her şey bu kadar karmaşık olmak zorunda mı? Çok karmaşık bir toplumsal düzende yaşıyoruz bence ihtiyaçlarımız ve bunları karşılama yöntemlerimiz çok fazla karmaşık. Binlerce kanun var, neden bu kanunlara ihtiyacımız var neden toplum kendine güvenecek bir düzeye erişemiyor? Bunları uzun zaman düşündüm ilk bakışta cevap şu gibi geliyor toplumda kötü bireyler var bunları dizginlemek için kanunlara ihtiyaç var sonra şöyle düşünmeye başladım bu kanunlar aslında herkes için var insan doğası dediğimiz şey yani hayvan olan yönümüzü dizginlemek için var herkes sorun çıkarabilir sadece kötü insanlar değil.

İnsanları tanıdıkça düzenin ve kanunların sebebinin, insan doğasının vahşi yönünü dizginlemek için olmadığını düşünmeye başladım. evet duruma göre ortaya çıkan vahşi bir yönümüz var ama asıl sebep bu değil. sorun popülasyon. nüfus fazla, ihtiyaçlar çok ama kaynaklar kısıtlı.

Kaynaklar kısıtlı ve nüfus fazlaysa kaynakları kontrollü bir şekilde tüketmek gerekir. Kaynakları yönetmek için onları sahiplenmek gerekir. Kaynakları paylaşmak gelecekte tükeneceği endişesinden dolayı gerçekleşemez son derece ilkel bir yaklaşım olsa bile insanlar bunu kabullenemeyecek kadar farklı bir düzen kurmuşlardır. Kaynakları paylaşmak yerine takas ederler. Bunu sağlamak için aracı bir meta olan parayı icad etmişler. Tüm bu kanunlar ve toplumsal düzenin sebebi popülasyonun yüksek olmasından doğuyor. Eğer küçük bir popülasyon olsaydı durum değişir miydi? hayır yazılı kanunlar yerini sözlü kanunlara bırakırdı ,toplumsal düzeni insanlar değil doğa belirlerdi.

Peki insanların gerçekten kurallara, kanunlara ihtiyaçları var mı? Eğer polifonik yani çok sesli bir toplum olacaksa bu kanunlar kaçınılmaz olurdu. Eğer monofonik bir toplum olsaydı her şey uyum içinde olacağından kanunlar olmasa bile düzen olacaktı burda yasa ve yöntem ayrımı yaptığımı belirtmeliyim. Teori ve pratik her zaman uyum göstermeyebilir bu sadece felsefe. Eğer kaynaklar sınırsız olsaydı toplumlar yinede kanunlara ihtiyaç duyar mıydı? Cevabını sorgulamak istediğim soru bu. İnsanların iş bölümü yapmak zorunda olması kanunları doğuran temel sebeplerden biri mi? Bu gelecekte makinalarla karşılansa toplumsal beraberliğin dayandığı iş bölümü meselesi başka bir kuruma devredilse yinede kanunlara ihtiyaç duyarmıydık acaba? Aile kurumunda örneğin babanın çalışma sorumluluğu ortadan kalksa annenin ev işleri yapma sorumluluğu ortadan kalksa çocukların bakım ve eğitim sorumlulukları ortadan kalksa kanunlar yinede olur muydu? Formatı ne olursa olsun aile kurumu varsa toplumda bir şekilde var olur toplum varsa onu yöneten bir otoritede olacaktır ve otorite varsa kanunlarda var demektir.

Sorunu karmaşıklaştırmaya gerek yok insanlar toplumsal yaşamda kendilerini idare edebilecek düzeye nasıl gelebilir? Yarın evinizden dışarı çıktığınızda hiç bir yasa, kanun, otorite ve düzen olmadığını görseniz ne yaparsınız, hepsi bir gecede ortadan kalkmış. Hemen gidip bir yerlerimi yağmalarsınız yoksa nefret ettiğiniz herkesi öldürür müsünüz? Çalışmak, üretmek yerine çalmayı mı tercih edersiniz? Bizi kötü şeyler yapmaktan alıkoyan yasalar mı? Peki yasalara düzene rağmen kötü şeyler yapanlar? Kanunlar bizim tasmamız mı? Kanunlar olmasa her şeye zarar verebilecek vahşi hayvanlar mıyız? Eğer vahşiysek gördüğümüz eğitim ne işe yarıyor? Eğer kuralar ve düzenler otoriteler olmadan tehlikeliysek neyiz biz?

[eskimo]

Ek bir not ilave etmek istiyorum:

Kanunlar eğer uygulanmıyorsa o zaman kanuna da gerek yok. Hatta olması olmamasından daha kötü. Bu yüzden kanunlara baştan sona yani uygulama ve uygulamaların sonuçlarına da bakmak lazım, o zaman işe yarayıp yaramadığını veya neleri daha iyi yapmamız gerektiğini anlayabiliriz.

Kanunların bir önemi de toplumda "adil" yaşayabilmektir. Bu adalete ne daha iyi hizmet ediyorsa, o uygulanabilir, ister kanun ile, ister kanuna gerek olmadan..